ترانه ای با شعر مرگ نازلی سروده شاملو؛ به یاید قهرمان مقاومت در برابر شکنجه رژیم کودتای آمریکایی 28 مرداد

ترانه ای با شعر مرگ نازلی سروده شاملو؛ به یاید قهرمان مقاومت در برابر شکنجه رژیم کودتای آمریکایی 28 مرداد

۲۸مرداد هر سال یاد آور کودتای جنایتکارانه ای است که پیامد و نتیجه آن سرنگونی حکومت ملی دکتر مصدق و استقرار دیکتاتوری محمد رضا شاه پهلوی و  سرکوب و کشتار کمونیستها و آزادیخواهان و مردم دوستان و برابری خواهان بود که شاه برای تداوم سلطنت ننگین و خیانتبارش آن را بکار بست. او دست نشانده آمریکا و انگلیس بود و باید به اربان ضد کمونیست و غارتگرش خدمت می کرد تا سلطنتش تداوم یابد. اما سرانجام شعله های خشم خلق در انقلاب سال ۱۳۵۷ پادگانهای نظامی و دستگاه رعب وحشت افکنی شاه – ساواک - را در هم کوبید و بساط سلطنت را در ایران برچید. اگر چه انقلاب مردم ایران ملاخو شد و خمینی با افکار ارتجاعی و اسلامی اش قدرت قبضه کرد و هزاران بار بیش از  شاه علیه مردم مرتکب جنایت شد، اما آخوندهای پلید و پاسداران رذل و آدمکش نظام اسلامی، موفق به خاموش کردن مبارازت مردم نشدند و مبارزات گروههای صنفی و اجتماعی با درون مایه ضد آخوندی و ضد ارتجاعی به رغم فشارها و سرکوبگریهای رژیم همچنان ادامه دارد.

از قهرمانان مقاومت در برابر شکنجه گران گودتای آمریکایی، وارتان سالاخانیان عضو حزب توده بود و نیز کوچک شوشتری همرزمش. شاملوی بزرگ در بزرگداشت وارطان این چهره ماندگار مقاومت قهرمانانه و تا پای مرگ در برابر دژخیمان، شعری سروده بود و برای در بردن آن از سانسور ساواک، اسم نازلی را به جای وارطان در شعر خود بکار گرفته بود. سالها پیش در خارج کشور روی این شعر آهنگی ساخته شد و ترانه یی خوانده شده است. آهنگ این ترانه را هواداران یا اعضای محاهدین ساخته اند و خواننده نیز یکی از مجاهدین است. اما دیده شده که در سایت ها یا وبلاگهایی این ترانه را گذاشته اند، بدون این که اشاره به تولید کننده آن بکنند که به احتمال زیاد از سر عدم اطلاع بوده است و البته می توان ناشی انزجار از مجاهدین هم بوده باشد. فکر می کنم که تضاد با فرد و گروهی نباید سبب خط کشیدن روی اسم تولید کننده اثر هنری باشد. اثر هنری به جای خود، تضاد هم به جای خود، اینها را نباید با هم مخلوط کرد و دلیل ندارد که فکر کنیم به خاطر یکی به ناچار باید وجه دیگر مساله را نادیده گرفت.این راهم باید یاد آوری کنم که شعر شاملو در این ترانه کمی دستکاری شده است. به جای دندان خشم، دندان کینه، به جای درخشید، بدرخشید و به جای چوخورشید، چو آفتاب بکار گرفته شده است و مصرع یا جمله  «نازلی پرنده بود، یکدم در آسمان پر خونین به بست و رفت» به آن اضافه شده که در شعر شاملو نیست. شعر شاملو را با صدای خودش در لینک زیر می توان شنید:

http://www.youtube.com/watch?v=jQKfXbSHf2o

به هر حال کودتای۲۸ مرداد۱۳۳۲ و جنایات محمد رضا شاه و ضربه ای که ایران و مردم ایران از این کودتا خورد نباید از یاد برود، همچنان که یاد قهرمانان جان برکفی که زیر شکنجه کشته شدند یا سرود خوان در برابر جوخه اعدام ایستادند و یا سالهای بسیار گرانبهای عمرشان را زندانها شاه بلعید ولی سر دربرابر استبداد آریامهری خم نکردند، نباید به فراموشی سپرده شود. ترانه نازلی با اجرای هواداران سازمان مجاهدین در زیر آمده است.  

کیفیت صدا کمی پایین است. ولی به هرحال اجرای قشنگی  از این شعر شاملوست. 

شاهین نجفی هم اجرای دیگری از این شعر دارد.

مرگ نازلی 

سروده احمد شاملو

«- نازلی! بهار خنده زد و ارغوان شکفت.

    در خانه، زیر ِپنجره گل داد یاس ِپیر.

    دست از گمان بدار!

    با مرگ ِنحس پنجه میفکن!

بودن به از نبود شدن، خاصه در بهار ... »

نازلی سخن نگفت؛

                        سرافراز

دندان ِخشم بر جگر ِخسته بست و رفت ...

*

«- نازلی! سخن بگو!

    مرغ ِسکوت، جوجه ی مرگی فجیع را

    در آشیان به بیضه نشسته است!»

نازلی سخن نگفت؛

                       چو خورشید

از تیرگی برآمد و در خون نشست و رفت ...

*

نازلی سخن نگفت

نازلی ستاره بود

یک دم در این ظلام درخشید و جست و رفت ...

نازلی سخن نگفت

نازلی بنفشه بود

گل داد و

          مژده داد: «زمستان شکست!»

                                                   و

                                                       رفت ...